De modernisering van het concurrentiebeding; waar moet je op letten?

Het concurrentiebeding is een juridisch instrument dat de bewegingsvrijheid van werknemers beperkt na het einde van hun arbeidsovereenkomst. Het doel van het concurrentiebeding is duidelijk: werkgevers willen hun bedrijfsbelangen beschermen. De afgelopen jaren is het echter duidelijk geworden dat het concurrentiebeding te vaak, te gemakkelijk en te ruim wordt toegepast in de maatschappij. Om deze reden is er nu een roep om modernisering.

De huidige regels van het concurrentiebeding

Op dit moment geldt als uitgangspunt dat een concurrentiebeding in beginsel geldig is. Desondanks heeft de rechter altijd de bevoegdheid om het beding geheel of gedeeltelijk te vernietigen wanneer de werknemer onredelijk wordt benadeeld in verhouding tot het belang dat de werkgever wil beschermen. Dit maakt zaken rondom concurrentiebedingen lastig te voorspellen, aangezien het om maatwerk gaat. De rechter weegt de belangen van de werknemer af tegen die van de werkgever, waarbij factoren zoals een positieverbetering van de werknemer en reële vrees voor benadeling van het ‘’bedrijfsdebiet’’ een rol kunnen spelen.

Een te ruim concurrentiebeding wordt doorgaans door rechters afgewezen en geheel of gedeeltelijk vernietigd. Daarom is het essentieel voor ondernemers en bedrijven om het concurrentiebeding voldoende te beperken, door bijvoorbeeld afspraken te maken over een tijdslimiet (bijvoorbeeld maximaal 1 jaar na uitdiensttreding) en een beperkt geografisch gebied (bijvoorbeeld binnen een straal van 10 kilometer). Het is echter belangrijk dat het beding ondanks deze inperkingen nog steeds voldoende bescherming biedt.

Motiveringsplicht bij contracten voor bepaalde tijd

Bij tijdelijke contracten is het alleen toegestaan om een concurrentiebeding af te spreken als de werkgever een schriftelijke motivering verstrekt waaruit blijkt dat het beding noodzakelijk is in het belang van de onderneming. Helaas ontbreekt deze motivering nog te vaak, waardoor de rechter niet eens aan een inhoudelijke beoordeling van de motivering toekomt en het concurrentiebeding ongeldig verklaard wordt. Het is dus cruciaal om op zijn minst een motivering op te nemen, die duidelijk, concreet en specifiek (gericht op de functie) uitlegt waarom het concurrentiebeding van belang is voor de organisatie. Een algemeen verhaal als motivering is niet voldoende. Als uit de motivering niet voldoende blijkt dat het concurrentiebeding noodzakelijk is in het belang van de onderneming, kan de rechter het beding vernietigen.

Nieuwe ontwikkelingen: modernisering van het concurrentiebeding

Het kabinet heeft nieuwe wetgeving in de maak waarin het concurrentiebeding in de huidige vorm deels aan banden wordt gelegd. Steeds vaker worden werknemers beperkt door een concurrentiebeding, wat het voor hen moeilijker maakt om van baan te wisselen en werkgevers om geschikt personeel te vinden. Het kabinet is van plan de regels voor het concurrentiebeding aan te passen om deze problemen aan te pakken.

De bedoeling van de nieuwe wetgeving is dat het op voorhand duidelijker wordt wanneer een concurrentiebeding kan worden opgenomen en ingeroepen door een werkgever. Het kabinet is van plan om de volgende wijzigingen uit te werken:

• Het concurrentiebeding wordt wettelijk beperkt in duur. Op dit moment is dit nog ter vrije afspraak tussen werknemer en werkgever.
• Het concurrentiebeding moet geografisch worden afgebakend, specifiek en gemotiveerd in de arbeidsovereenkomst
• De werkgever moet niet alleen in tijdelijke contracten, maar ook in vaste contracten het zwaarwichtig belang van een concurrentiebeding motiveren
• Als een werkgever een vertrekkende werknemer aan het concurrentiebeding houdt, moet de werkgever een vergoeding betalen aan de werknemer. Dit wordt een wettelijk bepaald percentage van het laatstverdiende salaris. Zo’n vergoeding zorgt ervoor dat werkgevers goed nadenken voordat ze het concurrentiebeding opnemen en inroepen.

Tot slot

Het arbeidsrechtelijke concurrentiebeding is een veelbesproken onderwerp dat de bewegingsvrijheid van werknemers beperkt, maar tegelijkertijd werkgevers helpt hun bedrijfsbelangen te beschermen. Het kabinet ziet nu reden tot modernisering van het concurrentiebeding, waarmee voor een groot deel de recente rechtspraak op dit gebied wordt gevolgd. Werkgevers zullen nu zorgvuldiger moeten nadenken over de toepassing van het concurrentiebeding en de bijbehorende motivering.

Advies

Heb je vragen over het concurrentiebeding of andere arbeidsrechtelijke kwesties? Dan kan je vrijblijvend contact opnemen met Axel Arts via a.s.arts@tanger.nl of 0255 – 547 812.